Spółka akcyjna

 

Spółka akcyjna może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym. Jej założycielami mogą być osoby fizyczne albo osoby prawne, bez względu na obywatelstwo i miejsce siedziby. Jedynym ograniczeniem jest brak możliwości zawiązania spółki akcyjnej wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

 

Spółka akcyjna – informacje wstępne

 

W zarządzie spółki mogą zasiadać wyłącznie osoby fizyczne. Podstawową cechą spółki akcyjnej jest brak odpowiedzialności osobistej akcjonariuszy za zobowiązania spółki. Co do zasady (od czego bywają jednak wyjątki), odpowiedzialności za zobowiązania spółki nie ponoszą również członkowie jej zarządu, jedynie w pewnych okolicznościach mogą oni ponosić odpowiedzialność wobec spółki za wyrządzone spółce szkody.

W celu utworzenia spółki przepisy Kodeksu spółek handlowych nakładają obowiązek dokonania następujących czynności: zawiązanie spółki (w tym podpisanie statutu), wniesienie wkładów, ustanowienie zarządu i rady nadzorczej spółki oraz wpisu spółki do rejestru przedsiębiorców.

 

Sporządzenie statutu spółki

 

Pierwszym etapem założenia spółki jest sporządzenie statutu spółki. Statut powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego i określać:

  • firmę i siedzibę spółki oraz przedmiot jej działalności,
  • czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
  • wysokość kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego,
  • wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela (kapitał zakładowy spółki akcyjnej dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej),
  • liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów,
  • nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) założycieli,
  • liczbę członków zarządu i rady nadzorczej albo co najmniej minimalną lub maksymalną liczbę członków tych organów oraz podmiot uprawniony do ustalenia składu zarządu lub rady nadzorczej, pismo do ogłoszeń, jeżeli spółka zamierza dokonywać ogłoszeń również poza Monitorem Sądowym i Gospodarczym.

 

Statut powinien również zawierać, pod rygorem bezskuteczności wobec spółki, postanowienia dotyczące:

  • liczby i rodzajów tytułów uczestnictwa w zysku lub w podziale majątku spółki oraz związanych z nimi praw,
    wszelkich związanych z akcjami obowiązków świadczenia na rzecz spółki, poza obowiązkiem wpłacenia należności za akcje,
  • warunków i sposobu umorzenia akcji,
  • ograniczeń zbywalności akcji,
  • co najmniej przybliżoną wielkość wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających spółkę w związku z jej utworzeniem, ustaloną na dzień zawiązania spółki,
  • uprawnień osobistych przyznanych akcjonariuszom.

Niezależnie od powyższego, statut może zawierać dodatkowe postanowienia, chyba że z ustawy wynika, że przewiduje ona wyczerpujące uregulowanie albo dodatkowe postanowienie statutu jest sprzeczne z naturą spółki akcyjnej lub dobrymi obyczajami. Kapitał zakładowy spółki akcyjnej powinien wynosić co najmniej 100.000 złotych.

Statut spółki może przewidywać konkretną kwotę kapitału zakładowego przyszłej spółki akcyjnej, jak również może określać tylko minimalną bądź maksymalną jego kwotę, co pozwala na dopuszczenie do grona przyszłych akcjonariuszy nowych osób oraz zagwarantowania utworzenia spółki. Zawiązanie spółki nastąpi wtedy z chwilą objęcia przez akcjonariuszy takiej liczby akcji, których łączna wartość nominalna jest równa wymaganej ustawowo wysokości kapitału tj. co najmniej 100 000,00 złotych oraz po złożeniu przez zarząd oświadczeń o wysokości objętego kapitału zakładowego (w formie aktu notarialnego), które powinno zawierać również dookreślenie wysokości kapitału zakładowego w statucie. Wysokość kapitału zakładowego powinna być zgodna z oświadczeniem zarządu.

Od uznania Klienta będzie zależało, jakie dodatkowe zastrzeżenia będą zawarte w statucie. W szczególności dotyczy to rodzajów akcji (jeśli zgodnie z życzeniem Klienta mają być wprowadzone) i związanych z nimi uprawnień, umorzenia akcji (zgodnie z art. 359 § 1 k.s.h. akcje mogą być umarzane, w przypadku, gdy statut tak stanowi) oraz wkładów niepieniężnych wnoszonych do spółki (aportów) – w statucie spółki należy szczegółowo określić osoby wnoszące aporty, przedmiot i wartość aportów.

Statut powinien zostać podpisany przez wszystkich założycieli. Ponadto, członkowie zarządu powinni złożyć swoje podpisy w obecności notariusza, albowiem wzory podpisów będą stanowić załącznik do formularzy rejestracyjnych spółki w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

 

Spółka akcyjna w organizacji

 

Z dniem zawarcia statutu spółki powstaje spółka akcyjna w organizacji. Do chwili ustanowienia zarządu spółka akcyjna w organizacji jest reprezentowana przez wszystkich założycieli działających łącznie albo przez pełnomocnika ustanowionego jednomyślną uchwałą założycieli. Pomimo braku osobowości prawnej, spółka akcyjna w organizacji może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, może również zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

Przy zawiązaniu spółki akcyjnej Kancelaria może za odrębnym wynagrodzeniem prowadzić również negocjacje dotyczące projektu umowy najmu nieruchomości, w której spółka będzie prowadziła swoją działalność.

 

Wniesienie aportu do spółki akcyjnej

 

Kodeks spółek handlowych przewiduje możliwość wnoszenia wkładów do spółki w dwóch postaciach: wkładów pieniężnych oraz wkładów niepieniężnych (aportów). Przedmiotem aportu mogą być wszystkie rzeczy i prawa majątkowe będące przedmiotem obrotu. Tym samym przedmiotem wkładu niepieniężnego może być przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 (1) Kodeksu cywilnego, za które rozumie się zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Wniesienie wkładu w postaci przedsiębiorstwa polega na przeniesieniu prawa ze wspólnika na rzecz spółki. Tym samym, odpowiedzialność nabywcy (spółki) przedsiębiorstwa ograniczona jest do jego wartości liczonej w chwili jego nabycia. spółka (nabywca) odpowiada za zobowiązania spółki solidarnie ze zbywcą.

Wniesienie wkładu niepieniężnego, jakim jest przedsiębiorstwo, wiąże się z dodatkowym obowiązkiem sprawozdawczym sporządzanym przez założycieli przygotowywanym między innymi pod względem celowości wniesienia wkładu, oraz jego wartości. Sprawozdanie to podlega, z wyjątkami zastrzeżonymi w ustawie, badaniu biegłego rewidenta.

Jeżeli przedmiotem wkładu lub nabycia jest przedsiębiorstwo warto też zaznaczyć, iż do sprawozdania założycieli spółki należy dołączyć sprawozdania finansowe dotyczące tego przedsiębiorstwa za okres ostatnich dwóch lat obrotowych. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzono przez okres krótszy niż dwa lata, sprawozdanie finansowe powinno obejmować cały okres działalności.

 

Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym

 

Kolejnym etapem działań jest rejestracja spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym. Zgłoszenie spółki do rejestru następuje na formularzu rejestracyjnym w terminie nie dłuższym niż sześć miesięcy od jej zawiązania.

Jeżeli spółka nie zostanie zgłoszona do rejestru w ustawowym terminie, zarząd powinien niezwłocznie zawiadomić o tym przez ogłoszenie osoby mające interes prawny oraz zarządzić zwrot wpłaconych sum i wkładów niepieniężnych, a jeśli spółka w organizacji nie jest w stanie dokonać niezwłocznie zwrotu wszystkich wniesionych wkładów lub pokryć w pełni wierzytelności osób trzecich, zarząd dokona likwidacji (jeśli spółka w organizacji nie posiada zarządu, walne zgromadzenie albo sąd rejestrowy ustanawia likwidatora albo likwidatorów).

Wniosek o wpis spółki do rejestru (podpisany przez wszystkich członków zarządu) zgłasza zarząd do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki. Z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców spółka Akcyjna uzyskuje osobowość prawną.

 

Czynności związane z rejestracją spółki w innych urzędach

 

Przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, spółka musi zarejestrować się również jako podatnik VAT. W przypadku zaniechania rejestracji, spółka nie będzie uprawniona do odliczenia naliczonego podatku VAT.